Tatilde nasıl beslenilmeli?

Tatilde nasıl beslenilmeli?
Güncelleme:

Diyetisyen Deniz Şafak, tatilde nasıl beslenmeniz gerektiğini anlatıyor.

Central Hospital’danBeslenme ve Diyet Uzmanı Diyetisyen Deniz Şafak, “Tatilde hatalı beslenme sonucu birtakım hastalıklar yaşanabilir. Özellikle hipertansiyon ve şeker hastalığı konusunda dikkatli olunmalıdır. Yanlışbeslenme düzenine sıcak hava da eklenince bu rahatsızlıklara yakalanma riski artabilir.” diyor.

Tatil sırasında yemeklere aşırı yüklenmek kilo alımına sebep olabildiği gibi hipertansiyon, şeker gibi birçok hastalığa da yol açabiliyor. Ayrıca hatalı ve aşırı beslenme sonucu zehirlenmeler de yaşanabiliyor. Bu nedenle beden tatilde olsa bilebeslenme düzeni aksatılmamalı. Sindirimin rahat olması ve herhangi bir sağlık sorunu yaşanmaması için, tatilde de mümkün olduğunca dengeli ve vücudun gereksinimlerini karşılayacak şekilde beslenilmesi gerekir.

Açık büfelerdeki yemeklere dikkat

Tatil yerlerindeki açık büfeler hem çok sağlıklı hem de çok tehlikelidir. Sağlık boyutuna bakacak olursak her türlü besini bulmak mümkündür. Ancak sebze-meyvelerin, etlerin, pilav-makarnaların, süt ve yoğurt ürünlerinin nasıl hazırlandığı ve sunulduğuna dikkat edilmesi gerekir. Bu yiyeceklerin pişirme yöntemlerine dikkat edilmeli ve uygun olanları seçilmelidir.

Kızartma, kavurma gibi fazla yağlı ve hamurlu yiyeceklerden mümkün olduğunca uzak durulmalıdır. Özellikle mayonez ile soslanarak hazırlanan yemekler ve meze çeşitleri tüketilmemelidir. Daha çok ızgara, haşlama, tencerede pişirme gibi yöntemlerle hazırlanan yiyecekler daha ön planda olmalıdır. Taze salatalar da sofralarda mutlaka bulundurulmalıdır. Normalde yenilen ölçülerin çok üstünde ebatlarda tabaklar ve yiyecekler alınmamalıdır. Fazla gıda tüketimi özellikle hipertansiyon, şeker gibi hastalıkları tetikleyebileceğinden akşam yemeklerinde aşırıya kaçılmamalıdır.

Bardakta satılan soslu mısırlardan uzak durun

Açık büfe dışında dışarıda satılan yiyecekleri tüketirken de çok dikkatli olunmalıdır. Üzeri açık olan, ambalajsız, havayla uzun süre temas eden besinler mikrop barındacağından tüketilmemelidir. Ayrıca üzerinde son kullanma tarihi yazmayan, paketinde delik veya yırtık olan gıdalardan da uzak durulmalıdır. Yazın sokakta satılan haşlanmış mısırlar için de aynı şey geçerlidir. Eğer mısırın bulunduğu kazandaki su bulanık ve renginde de koyuluk var ise alınmamalıdır. Özellikle bardakta satılan soslu mısırlardan uzak durulmalıdır.

Otel yemekleri günlük ve taze olmalı

Gidilen otellerde gıdaların temizliğine de dikkat edilmelidir. Sıcak havalarda yemek hazırlanırken hijyen kuralları uygulanmazsa zehirlenmeler yaşanabilir. Hazırlanan menülerin günlük ve taze olduğundan emin olunmalıdır. Yemekler çok yağlı ise yemeğin suyu tüketilmemelidir. Sindirimi kolaylaştırmak için tabak birden çok yemekle doldurmamalı, yiyecekler tüketildikçe yenileri alınmalıdır. Akşam yemekleri çok geç saatlere bırakılmamalı, mümkünse yatmadan 4 saat önce yenilmelidir.

Öğünler asla atlanmamalı

Beslenme düzeninde öğünler asla atlanmamalı, 3 ana öğün asla ihmal edilmemelidir. İster tatilde ister evde olsun güne mutlaka kahvaltı ile başlanmalıdır. Kahvaltıda tüketilecek besinlerin de protein açısından zengin peynir, yumurta ve tam tahıllı ekmeklerden hazırlanması gerekir. Kahvaltının saati mümkün olan en erken saatte olmalıdır.

Sindirimi daha kolay olan sebze yemekleri, salatalar, zeytinyağlılar öğle sıcağında beslenmek için iyi seçimlerdir. Et yemeklerinden oluşan menüler ise akşam saatlerinde tüketilmelidir. Ancak yerken aşırıya kaçılmamalıdır. Et tüketimi 150 gramı geçmeyecek şekilde ayarlanmalıdır. Etin yanında az ölçülerde pilav ya da makarna, bol salata, ayran veya yoğurt tüketilebilir.

Ara öğünler de en az ana öğünler kadar önemlidir. Ara öğünler için en iyi alternatif meyvedir. Özellikle bol su içeren karpuz, kavun gibi meyveler tercih edilmelidir. Dikkat edilmeden aralarda tüketilen dondurma, kek ve kurabiye gibi atıştırmalıklar kilo alımını hızlandırır. Bu yiyecekler yerine taze meyvelerle hazırlanacak meyveli bir yoğurt alternatif olabilir. Hatta elma, armut gibi meyvelerin üzerine tarçın serpilerek de farklı bir seçenek oluşturulabilir. Tarçın kan şekerinin dengelenmesine yardımcı olacağından tatlı ihtiyacı azalır. 3 ana öğün ihmal edilmemelidir. Sindirimi daha kolay olan sebze yemekleri, salatalar, zeytinyağlılar öğle sıcağında beslenmek için iyi seçimlerdir.

Tatilde en masum tatlı; dondurma

Tatilde dikkat edilmesi gereken konulardan biri de tatlı tüketimidir. Sıcak yaz günlerinde dondurma ile birlikte gün içerisinde farkında olmadan başka tatlılar da tüketilebilir. Tatil zamanı en iyi tatlı alternatif dondurmadır. Genellikle her açık büfe öğünün tamamlayıcısı bir tatlı tabağıdır. Yemeğin hemen üzerine alınan tatlı kilo alımını kolaylaştırır, kan şekerinde de ani yükselişlere neden olur. Bu nedenle tatlı yenmek isteniyorsa yemekten 2 saat sonra tüketilmesi gerekir.

Yanlış beslenme hipertansiyon ve şeker hastalığını tetikler

Tatilde hatalı beslenme sonucu birtakım hastalıklar da yaşanabilir. Özellikle hipertansiyon ve şeker hastalığı konusunda dikkatli olunmalıdır. Yanlış beslenme düzenine sıcak hava da eklenince bu rahatsızlıklara yakalanma riski artabilir. Ayrıca beslenme bozukluğuna bağlı mide hastalıkları ve sindirim sisteminde zorlanmalar da yaşanabilir. Bazen seyahatlerde kabızlık, ödem gibi şikayetler de yaşanabilir. Ödem için en iyi ve sağlıklı çözüm; bol su tüketmek ve günde 2 fincan yeşil çay içmektir. Kabızlık sorunlarının giderilmesi için de yine bol su, çiğ sebze ve meyvelerin ağırlıkta olduğu bir beslenme düzeni oluşturulmalıdır.

Su, yemekten daha önemli

Çok sıcak havalarda her zaman sindirimi kolay besinler tercih edilmelidir. Yemeklerde aşığı yağlı ve karbonhidratlı besinlere yönelmemek gerekir. Yemeklerden daha da önemlisi sıvı tüketimidir. Ter yoluyla da sıvı kaybı yaşandığından vücudun döngüsü için kaybedilen sıvının karşılanması şarttır. Sıvı ihtiyacı mümkün olduğunca su ile karşılanmalı, sıcak iklimlerde kilogram başına ortalama 40 ml kadar sıvı alınmalıdır. Suyun dışında arzu edilirse çay, kahve, soda ve ayran gibi içecekler de içilebilir. Ancak hazır meyve suları, buzlu çaylar ve asitli içecekler fazla şeker ve katkı maddesi içerdiğinden daha geri planda tutulmalıdır. Evde hazırlanan az şekerli bir limonata yine iyi bir içecek alternatifidir. İçilecek sıvıların tüm gün içerisinde dengeli tüketilmesi önemlidir. Böylece vücut ihtiyacı olan sıvıyı kullanacak; fazlasını ise ter, idrar, dışkı yoluyla atacaktır.

Sıcaklık arttıkça virüs, bakteri ve mantarlar çoğalır

Yaz aylarında hijyen kurallarının önemi bir kat daha artar. Isı arttıkça virüs, bakteri ve mantarların çoğalması hızlanır. Bu yüzden yaz aylarında ve tatillerde hijyen oldukça önemlidir. Yemeğe oturmadan veya elle herhangi bir yiyecek yenilmeden önce eller iyice yıkanmalıdır. Yemeklerin sıcakta uzun süre bekletilmemesine özen gösterilmelidir. Zehirlenme riski olabileceğinden birden fazla besin çeşidini bir arada tüketerek beslenmek uygun değildir. İçilen suların temizliğine dikkat edilmeli, emin olunan bir markanın suyu tercih edilmelidir. Eğer arıtıcı kullanıyorsa da filtrelerin temizliğinden emin olunmalıdır

Yaz aylarında da kış aylarında olduğu gibi dengeli beslenmeye ve hijyen kurallarına dikkat edilmelidir. Bazen küçük ihmaller tüm tatilinizin zehir olmasına neden olabilir.