Öfke nöbetiyle baş etmenin yolları

İstediğini elde edemeyen, engellenen, kısıtlanan ya da azarlanan birçok çocuğun ilk tepkisi öfkelenmek olur. Bu öfkenin şiddeti ise çocuktan çocuğa farklılık gösterir. Kimi çocuk çok daha kolay sakinleşirken, kimi kendini yerlere atar, bağırır, ağlar, kendisine ve çevresindekilere yumruklar ve tekmeler savurur. 

Öfke nöbetlerinde çoğu anne baba kendini çaresiz hisseder. Bir de yabancıların olduğu bir mekanda örneğin bir park ya da alışveriş merkezinde yaşanıyorsa çocuğu sakinleştirebilmek için onun bütün isteklerine boyun eğer. Ancak bu tutum öfke nöbetlerini ortadan kaldırmak yerine tam tersi artırır.

Çocuğa isteklerini yaptırabilmek için yeni bir yol öğretir

Bir çocuğun gerçekten sinirlendiği anla bunu bir yöntem olarak kullandığı an arasında öyle ince bir çizgi var ki çoğu zaman bu ayrım anne babaların gözünden kaçıyor. Yanlış zamanda verilen yanlış tepkiler de çocukla ebeveynleri arasındaki sağlıklı iletişimi bozuyor. 
Çocuğunuz öfke nöbeti geçiriyorsa;

Sakin kalın

Unutmayın, siz bir yetişkinsiniz, karşınızdaki ise bir çocuk, üstelik de sizin çocuğunuz. Bazen gerçekten insanın sabrını zorlasalar bile hiçbir çocuk kararlı, sakin, tutarlı bir yetişkinle baş edemez. Sizin de sinirlenip kontrolü kaybetmeniz işinizi zorlaştırmaktan başka bir işe yaramaz. Böyle bir anda aşırı yumuşak ya da aşırı sert bir tavır göstermek yerine mümkün olduğunca dengeli ve tepkisiz kalmanız gerekiyor. 

Konuşmayın

Nöbet anlarında çocuklar söylediklerinizi duymaz. Nasihatlerinizi ya da azarınızı işitmez. Bu aşamada susması için vaatlerde bulunmayın. Çocuğa neden ağladığına dair sorular sormayın. Azarlamayın. Elbette onunla bir konuşma yapacaksınız ancak bunun için doğru zaman çocuğun kriz anından çıkmasını beklemektir. 

Çocuğunuzu ortamdan uzaklaştırın

Çocuklar çevrede yabancılar varken anne babalarının sabrının çok daha çabuk biteceğini bilir. İşte bu nedenle de böyle bir ortamda sizi daha çok zorlayabilir. Eğer ağlıyorsa, kendini yere atıyorsa ya da şiddet eğilimi varsa mümkünse yalnız kalabileceğiniz bir ortama geçin. Bu evde başka bir oda, dışarıda ise bir koridor ya da  tuvalet olabilir. Unutmamanız gereken nokta ise bu aşamada söylenmemeniz gerektiği.  

Dikkatini dağıtın

Çocukla inatlaşmak yerine onun dikkatini dağıtın. Bu çok daha çabuk sakinleşmesini sağlar. 

Sakinleştikten sonra hislerinizi paylaşın

Öfke nöbeti geçiren bir çocuğa “sen ne kadar yaramazsın” diyerek onu etiketlemek ya da “seni bir daha sokağa çıkarmayacağım” gibi gerçekçi olmayan tehditler savurmak işe yaramaz. Çocuğunuzu bir bütün olarak etiketlemek yerine sadece bu hatalı davranışından dolayı rahatsızlık duyduğunuzu, bunu kabul etmeyeceğinizi, bu davranışın sizi üzdüğünü anlatın. Sürekli “sen” diye başlayan cümleler yerine “ben” diyerek kendi his ve düşüncelerinizi paylaşın ki empati becerisi gelişsin. Eğer ceza verecekseniz hatalı davranışla orantılı bir ceza seçin. Alışveriş merkezindeyseniz, gezinizi yarıda kesip eve dönebilirsiniz. Ama seni bir daha gezdirmem deyip, hiçbir şey olmamış gibi zaman geçirmeye devam ederseniz çocuğun kafasını karıştırırsınız. Bir süre sonra da tehditlerinizi ciddiye almayı bırakır.

Çocuğunuza özgürlük alanı tanıyın

Anne babası tarafından sürekli kısıtlanan, “hayır, yapma, elleme” gibi uyarıları çok sık duyan çocuklar diğer çocuklara göre daha sık öfke nöbeti geçiriyor. Çocuğunuza yaşına ve gelişim özelliklerine göre şekillenen özgürlük alanları tanımayı unutmayın. Bu hem çocuğa sorumluluk bilincini aşılar hem de bunalıp isyan etmesini engeller.