Kalp sağlığı anne karnında başlıyor

Kalp sağlığı anne karnında başlıyor
Güncelleme:

Kalp hastalıklarının etkileri, genetik zemine göre zarar veriyor.

Son 10 yılda genetik çalışmalar, damar sertliği ve dolayısıyla kalp hastalığı oluşumunda birçok genin rol oynadığını gösteriyor. İstanbul Florence Nightingale Hastanesi Sağlıklı Yaşam Merkezi Direktörü Dr. Özgür Şamilgil tüm bunlara rağmen çoğumuzda birbirinden oldukça farklı bazı genlerin bu olumsuz genlerin zararlarını engelleyerek bizi koruyabileceğini belirtiyor.

Bunun dışındaki, sigara, şeker ve tansiyon hastalığı, kilo fazlalığı, hareketsiz yaşam, stres gibi diğer risk faktörlerinin de damar sağlığına olan etkileri genetik zemine göre herkeste farklı düzeyde zararlı olabiliyor.

Babasında 55 annesinde 65 yaştan erken kalp damar hastalığı olanların, benzer yaşlara gelince kalp hastası olma olasılığı yaşıtlarından 2-3 kat fazla oluyor. Buna rağmen egzersiz yapan ve diğer risk faktörlerinden uzak bir yaşam sürdüren kardeşlerde bu risk daha düşük bulunuyor.

CİNSİYET

Östrojen hormonu menopoza kadar kalp damar hastalığına karşı kadınları koruyor görünse de risk faktörleri olan kadınlar yaşıtlarından daha erken kalp hastalığına yakalanıyor.

Ayrıca annenin şişman olması ve veya gebelik sırasında, pirinç, patates, makarna, börek, tatlı, şekerli içeceklere bağlı aşırı kilo alması, karnındaki bebeğin damar sertliğine yatkın bir birey olarak doğmasına neden oluyor. Araştırmalara göre bu annelerin çocuklarının kalp hastalığına yakalanma ve ölme olasılığının yüzde 30-35 arttığı biliniyor.

ÇEVRESEL FAKTÖRLER

Kalıtımdan daha fazla çevresel faktörlerin önemli olduğunu gösteren Framingham çalışmasına göre yukarıdaki risk faktörlerinden 5 tanesini taşıyan bir kişinin kalp krizi geçirme riskinin 100 kat arttığı biliniyor.

ÇOCUKLUK ÇAĞINDA DAMAR SERTLİĞİ

ABD’de çeşitli nedenlerle ölen 2-15 yaş arası çocukların otopsi sonucunda, 2 çocuktan 1′inde damar sertliğinin başlama izlerinin bulunduğu, 10 çocuktan 1′inde ise ilerlemeye başladığı bildiriliyor. Birçok çalışmaya göre risk faktörlerinin sayısı ne kadar çoksa damar sertliğinin o kadar erken başladığını gösteriyor.

ÜLKEMİZDEKİ DURUM

PURE’ adlı 17 ülkeyi içeren uluslararası çalışmaya göre, Türkiye’de 35 yaş üstündeki insanlarımızın yarısının kan basıncı, yarısına yakının kolesterolü yüksek, dörtte biri sigara içiyor.

Her altı kişiden birinde şeker hastalığı var. Ve her sekiz kişiden sadece biri normal kilolu. Ölüm nedenlerinin başında yaklaşık %30 ile kalp damar hastalıkları ve inme geliyor.

Kalp krizi geçirenlerin, yaşıtı olan sağlıklı bireylere göre erken ölüm riskinin 5-6 kat arttığı biliniyor. Sigarayı bırakmak, kilo vermek, egzersiz yapmak, sağlıklı beslenmek bu riski yüzde 80 azaltıyor.

Bu çalışmaya göre ülkemizin bulunduğu grupta, kalp krizi ve inme geçirenlerin sadece 50′de 1′i bu yaşam değişikliklerini uyguluyor.

Yani damar sertliği anne karnında başlasa da, yaşam tarzı değişiklikleriyle risk faktörlerinin azaltılması, kalıtımın etkisini önemli oranda engelliyor.